Jak zarejestrować działalność gospodarczą?

Działalność gospodarcza, PIT, VAT, ZUS

Wiem, że to co chce robić to działalność gospodarcza – co dalej?

Jakiś czas temu pisałam o tym, jak rozpoznać czy to co robisz ma oznaki działalności gospodarczej, a także czy da się uniknąć konieczności rejestracji w CEIDG. Jeśli nie, to warto przygotować się do wypełnienia wniosku. Jak zrobić to dobrze, żeby niewiedza w tym nowym temacie nie przyniosła Ci jakichś negatywnych konsekwencji?

Wniosek o rejestrację firmy w CEIDG można złożyć osobiście w urzędzie, telefonicznie poprzez specjalną infolinię lub elektronicznie. Wniosek nazywa się CEIDG-1, jednak zanim go wypełnisz warto przemyśleć jego treść i podjąć ważne decyzje. Poza podaniem podstawowych danych jak np. imię, nazwisko, adres, numer PESEL itp. będziesz musiał podać:

  1. Firmę przedsiębiorcy – to unikalna nazwa, pod którą prowadzisz swoją działalność. Musi zawierać Twoje imię i nazwisko, a oprócz tego pamiętaj, że:
    • Możesz wybrać tylko jedną nazwę firmy, ale możesz ją potem zmienić;
    • Nazwa nie może wprowadzać w błąd np. fryzjer nie może się nazywać „Kwiaciarnia u Eli”;
    • Powinna się odróżniać od innych nazw, choćby po to, by ktoś w wyniku zbieżności nazw i nazwisk nie przypisał Ci odpowiedzialności innej firmy;
    • Nie może zawierać wulgaryzmów i obraźliwych słów;
    • Nie może zawierać zastrzeżonych nazw np. Coca-Cola;
    • Nie powinna być długa i skomplikowana, będziesz ją podawał w wielu miejscach m. in. każdemu kontrahentowi do wystawienia faktury dla Ciebie;
  2. Nazwę skróconą – bardzo przydatne, jeśli decydujesz się na długą nazwę firmy. Na fakturach możesz używać nazwy skróconej tylko jeśli zawiera ona imię i nazwisko;
  1. Rodzaje działalności, które będziesz wykonywać – musisz wybrać jeden przeważający rodzaj oraz wszystkie inne, które zamierzasz wykonywać. Nie możesz wykonywać działalności, która nie jest wpisana w CEIDG, ale po rejestracji zawsze możesz bezpłatnie dodać kolejne rodzaje działalności (tzw. numery PKD). Pamiętaj, że niektóre działalności wymagają zezwolenia lub koncesji np. sprzedaż alkoholu. Swoją działalność znajdziesz tutaj;
  1. Datę rozpoczęcia działalności – dzień, kiedy zaczynasz swoją działalność. Tu warto wspomnieć, że ulgi w płaceniu składek ( Ulgowy ZUS i tzw. Mały ZUS) liczone są w pełnych miesiącach kalendarzowych, więc nie liczy się okres pierwszego niepełnego miesiąca. Warto zarejestrować firmę np. od drugiego dnia miesiąca zamiast od pierwszego, wtedy Ulga na start będzie trwała 6 miesięcy i 29 lub 30 dni;
  1. Stałe miejsce wykonywania działalności gospodarczej – w praktyce oznacza to adres siedziby i jednocześnie wykonywania działalności. Warto pamiętać, że dla adresów związanych z działalnością gospodarczą należy mieć tytuł prawny do lokalu – umowę najmu, użyczenia lub akt własności lokalu. Coraz częstsze stają się kontrole tych adresów, a przy rejestracji do VAT większość Urzędów Skarbowych wymaga przedstawienia umowy lub aktu własności. Dzięki kolejnym zmianom przepisów możesz nie podawać stałego miejsca wykonywania działalności, szczególnie jeśli świadczysz usługi wyłącznie u klientów. Pamiętaj, że w tej sytuacji do celów podatkowych i wystawiania faktur jako adres będziesz podawać adres zamieszkania.
  2. Dodatkowy adres – poza stałym miejscem działalności można też wykonywać działalność pod innym adresem i każdy taki adres trzeba zgłosić wskazując, jaka działalność będzie tam wykonywana. Np. wykonujesz produkty w domu, gdzie masz siedzibę, ale masz też dodatkowe miejsce np. mały sklepik, gdzie sprzedaje je zatrudniony przez Ciebie pracownik;
  1. Formę opłacania podatku (uwaga: można ją zmienić dopiero w kolejnym roku podatkowym):
    • Karta podatkowa – dotyczy tylko wybranych rodzajów działalności;
    • Ryczałt od przychodów – dotyczy tylko wybranych rodzajów działalności;
    • Zasady ogólne – dla wszystkich, najbardziej popularne;
    • Podatek liniowy – opłacalne przy dużych dochodach, ale trzeba spełniać kryteria.
  1. Formę wpłacania zaliczki na podatek dochodowy:
    • Miesięczna – najbardziej popularna i ułatwiająca comiesięczne skalkulowanie, ile zostaje „na rękę” z działalności;
    • Kwartalna – nie dotyczy karty podatkowej, trzeba spełniać dodatkowe wymagania;
    • Uproszczona – tylko dla przedsiębiorców kontynuujących działalność (czyli możesz ją wybrać tylko w kolejnym roku podatkowym prowadzenia działalności, nie przy rejestracji). Jest stosowana tylko przy zasadach ogólnych i podatku liniowym. Zaliczki są wpłacane miesięcznie w wysokości ustalonej dla dochodu z poprzedniego roku podatkowego;
  1. Rodzaj dokumentacji:
    • Dla karty podatkowej wybierz „nie jest prowadzona”;
    • Dla ryczałtu wybierz „inna ewidencja”;
    • Dla zasad ogólnych i podatku liniowego wybierz „podatkowa księga przychodów i rozchodów”;
    • Księgi rachunkowe prowadzą obligatoryjnie niektóre spółki i osoby, które przekroczą przychody 2 mln euro. Taka dokumentacja wiąże się z szeregiem dodatkowych i skomplikowanych obowiązków, więc nie warto dobrowolnie jej wybierać;
  1. Dane podmiotu prowadzącego dokumentację rachunkową – tu należy wpisać dane biura rachunkowego, jeśli będziesz korzystać z jego pomocy;
  1. Adres przechowywania dokumentacji rachunkowej – jeśli korzystasz z pomocy biura rachunkowego, podaj adres przez nich wskazany jako ten, gdzie będzie dokumentacja. Jeśli sam będziesz prowadził księgowość podaj adres, gdzie będziesz trzymać dokumenty np. siedziba;
  1. Dane rachunku bankowego – przepisy obligują do posiadania konta związanego z działalnością gospodarczą. W przypadku podatników VAT z powodu splitpayment obowiązkowo trzeba posiadać konto firmowe (założone na działalność). Popularną praktyką stało się wykorzystywanie kont osobistych również do działalności, ale banki mogą w swoich regulaminach zakazać takiego używania popularnych darmowych ROR-ów. Jeśli rejestrując firmę nie posiadasz jeszcze konta to podaj tymczasowo rachunek prywatny, a po uzyskaniu NIP i REGON załóż konto i zmień jego dane w CEIDG.

Ostatnio zostały wprowadzone nowe udogodnienia związane z rejestracją w CEIDG:

Do wniosku można od razu dołączyć zgłoszenie do ubezpieczeń w ZUS (mniej formalności do załatwienia później). Przy rejestracji firmy można złożyć:

  • ZZA – dla osób, które zgłaszają się tylko do ubezpieczenia zdrowotnego. Dotyczy to Ciebie, jeśli masz inny tytuł do ubezpieczenia społecznego np. umowę o pracę z wynagrodzeniem co najmniej minimalnym. Ten druk wybierz również, jeśli korzystasz z ulgi na start;
  • ZUA – dla osób, które zgłaszają się do ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego np. ulgowy ZUS lub zwykłe zasady opłacania składek;
  • ZCNA – dodatkowy dokument, który trzeba wypełnić, jeśli chcesz zgłosić swoją rodzinę do ubezpieczenia zdrowotnego.

Do powyższych zgłoszeń poza swoimi danymi i datą obowiązywania ubezpieczenia musisz wpisać kod ubezpieczenia:

  • 05 40, jeśli korzystasz z ulgi na start;
  • 05 70, jeśli korzystasz z ulgowego ZUS;
  • 05 10 dla osób bez innych szczególnych przypadków, bez uprawnień do małego ZUS lub ulgi na start (bądź dobrowolnie z tych ulg rezygnujących).

Na końcu kodu dodaje się jeszcze dwie cyfry oznaczające ewentualny stopień niepełnosprawności oraz prawo do emerytury lub renty. Jeśli żadne z nich Ciebie nie dotyczy wpisz
0 0, np. 05 40 0 0.

Zanim zarejestrujesz działalność gospodarczą, warto przemyśleć wszystkie powyższe kwestie. Jeśli temat jest dla Ciebie zupełnie świeży poczytaj więcej, popytaj znajomych, skonsultuj się z księgowym lub doradcą podatkowym. Nieznajomość prawa nie zwalnia z jego stosowania. Nie przerażaj się formalnościami, korzystaj z wiedzy specjalistów. Tysiące przedsiębiorców już przez ten proces przeszło, uda się i Tobie!

A jeśli wciąż masz obawy, czy poradzisz sobie i zarobisz tyle, by pokryć koszty działalności, przeczytaj mój następny artykuł p.t. „Ile kosztuje prowadzenie własnej firmy?”.

Jeśli planujesz bardzo mała działalność to przeczytaj najpierw artykuł „Czy można uniknąć rejestracji działalności gospodarczej?”.

A kto z Was ma już zakładanie działalności za sobą, a kto jeszcze przed? Podzielcie się doświadczeniami.

Autor: Renata Korpyta

Data aktualizacji: 26-02-2020