Kiedy mała działalność zamienia się w firmę…

Działalność gospodarcza, VAT

O działalności gospodarczej słów kilka.

Karolina, młoda mama, od zawsze lubiła tworzyć piękne i użyteczne rzeczy. Już w szkole średniej i na studiach obdarowywała rodzinę i znajomych ręcznie robioną biżuterią, ozdobnymi pudełkami i haftowanymi torebkami. Coraz więcej osób chciało po prostu kupić od niej coś ładnego na prezent dla bliskiej osoby, ale Karolina nie chciała nigdy robić z tego biznesu.

Kiedy podczas urlopu macierzyńskiego jej rodzina w znalazła się w trudnej sytuacji finansowej, pierwszym pomysłem na rozwiązanie problemu była sprzedaż jej hobbistycznych wyrobów. Potrzeby finansowe były spore, ale też zainteresowanie jej biżuterią coraz większe. Trudno było przewidzieć, ile sztuk i za jaką kwotę może się sprzedać. Pojawiło się też pytanie o reklamę i wielkość tego przedsięwzięcia. Karolina pytała samą siebie: czy to będzie firma? Czy to będzie działalność gospodarcza?

W 2018 roku powstała nowa ustawa (Prawo Przedsiębiorców), która mówi o tym, co to jest działalność gospodarcza i jakie masz prawa oraz obowiązki, jeśli taką prowadzisz:

Art. 3. (tej ustawy) Działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły.

Przyjrzyjmy się tym kilku cechom, o których jest mowa.

Działalność zarobkowa – tu nie ulega wątpliwości, że działalność ta musi dawać Ci pieniądze i chodzi tu o przychód. Często mylone pojęcia to przychód i dochód. Przychód to kwota, którą otrzymujesz za usługę lub towar, a dochód to kwota, która pozostaje Ci z tego przychodu po odjęciu kosztów. Twoja działalność jest zarobkowa, kiedy w zamian za usługę lub towar otrzymujesz pieniądze. Ostatnie zmiany w przepisach dały m. in.  możliwość wykonywania tzw. nierejestrowanej działalności. Jeśli przychód z Twojej działalności w każdym miesiącu jest nie większy niż połowa minimalnego wynagrodzenia, w 2020 roku nie więcej niż 1300 zł, to możesz prowadzić działalność nierejestrowaną. Dodatkowo, żeby prowadzić działalność nierejestrowaną nie możesz w okresie poprzednich 60 miesięcy prowadzić działalności gospodarczej (chyba, że prowadziłeś ją, ale zamknąłeś przed 30.04.2017).

Wykonywana we własnym imieniu – jednoosobowa działalność gospodarcza jest prowadzona zawsze pod nazwiskiem przedsiębiorcy, czyli tej konkretnej osoby, zwykle pomysłodawcy, wykonawcy i managera od wszystkiego. A co, jeśli Twoja działalność to wykonywanie np. toreb ręcznie malowanych na zamówienie innej firmy jako podwykonawca? Jeśli pomiędzy firmą a Tobą nie ma umowy zlecenia (lub innej formy zatrudnienia), to również będzie działalność we własnym imieniu.

Działalność zorganizowana – o zorganizowaniu może świadczyć wydzielone miejsce do tworzenia rękodzieła, stałe miejsce zaopatrzenia w materiały i półprodukty, reklama, stali odbiorcy, miejsca, osoby i organizacje współpracujące (polecające, reklamujące), a nawet określony sposób wykonania produktu – swego rodzaju powtarzalna procedura lub technika wykonania. Zorganizowanie to pojęcie dość ogólne, ale wykonanie czegokolwiek w większej ilości wymaga zorganizowania, chociażby siebie.

Wykonywana w sposób ciągły – czyli jak? Czy jeśli wykonasz pięknie dekorowaną szkatułkę po raz drugi i trzeci na zamówienie kolejnej osoby to już ciągłość? A co, jeśli za każdym razem wykonujesz inną zindywidualizowaną usługę, ale dla tej samej osoby? Bardzo trudno tu o jednoznaczną granicę, bo na początku decydująca może być ilość produktów i usług lub ich wartość, a ostatecznie zależy to od interpretacji tego przepisu przez urzędnika. Ogólnie można powiedzieć, że jeśli myślisz o sprzedaży więcej niż jednego wyrobu lub usługi, i Twoje działanie będzie mieć pozostałe cechy działalności gospodarczej, to będzie to już miało charakter ciągły i powtarzalny.

Mała działalność zamieni się w działalność gospodarczą, kiedy wszystkie powyższe cechy wystąpią. Działalnością gospodarcza nie będą poniższe przypadki:

  • produkty rozdajesz za darmo, świadczysz usługi za darmo
  • wykonujesz przedmioty lub świadczysz usługi jako zleceniobiorca lub wykonawca dzieła na rzecz innej firmy na podstawie umowy (zatrudnienie),
  • wykonałeś i sprzedałeś produkt lub usługę jednorazowo i nie planujesz powtórzyć tego,
  • Twój przychód w każdym miesiącu jest mniejszy lub równy 1300 zł (limit na 2020 rok) i wcześniej przez 60 miesięcy nie prowadziłeś działalności gospodarczej (chyba, że prowadziłeś ją, ale zamknąłeś przed 30.04.2017) – w tym przypadku nie musisz rejestrować działalności gospodarczej.

Czy Twoja mała działalność to już firma? Działalność gospodarcza to obowiązki, ale też przywileje i możliwości, także finansowe, ale o tym napiszę już w innym artykule.

Autor: Renata Korpyta

Data aktualizacji: 18-02-2020